• Tematyka konkursu

        •  

          1. Historia Europy, europejskie epoki historyczne. Kształtowanie się i rozwój państw europejskich. Historyczne formy integracji i współpracy europejskiej. Konflikty w Europie – ich uwarunkowania i następstwa. Granice Europy.
          2. Społeczeństwa Europy. Różnorodność społeczeństw europejskich. Charakterystyka społeczeństw wg różnych kryteriów stratyfikacji. Narody, narodowości i mniejszości narodowe. Europejskie ruchy społeczne. Społeczeństwo informatyczne i społeczeństwo wiedzy.
          3. Gospodarka w Europie. Przemiany gospodarczo-społeczne w Europie. Modele gospodarcze w Europie. Gospodarka rynkowa – jej różnorodność w państwach europejskich. Kryzysy gospodarcze w Europie.
          4. Relacje Polski z innymi państwami. Najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej (stosunki z państwami Unii Europejskiej i Stanami Zjednoczonymi, relacje z sąsiadami).  Polityka obronna Polski. Członkostwo w NATO, udział w między narodowych misjach pokojowych i operacjach militarnych. Relacje Polski z wybranymi państwami na podstawie samodzielnie zebranych informacji. Ambasady i konsulaty.
          5. Integracja europejska. Cele i etapy integracji europejskiej (traktaty rzymskie, traktaty z Maastricht, Nicei, Lizbony).  Instytucje Unii Europejskiej (Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska). Zasady pomocniczości i solidarności realizowane w Unii Europejskiej. Środki finansowe w budżecie unijnym i ich przeznaczenie. Członkowie Unii Europejskiej.
          6. Polska w Unii Europejskiej. Prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej. Wykorzystanie środków unijnych przez polskich obywateli, przedsiębiorstwa i instytucje.
          7. Współpraca i konflikty międzynarodowe. ONZ, jej najważniejsze organy (Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Sekretarz Generalny) i wybrane organizacje międzynarodowe.  Miejsca najpoważniejszych konfliktów międzynarodowych, ich przebieg i próby rozwiązania.
          8. Problemy współczesnego świata. Sytuacja w państwach globalnego Południa i globalnej Północy i ich współzależność. Pomoc humanitarna i działania instytucji (także pozarządowych) ją prowadzących. Globalizacja w sferze kultury, gospodarki i polityki. Ocena sytuacji imigrantów i uchodźców we współczesnym świecie. Terroryzm.
          9. Naród, ojczyzna i mniejszości narodowe. Koncepcja narodu: etniczno-kulturowa i polityczna. Czynniki sprzyjające asymilacji oraz służące zachowaniu tożsamości narodowej. Charakterystyka postawy współczesnych Polaków wobec ojczyzny i narodu. Mniejszości narodowe, etniczne i grupy imigrantów żyjące w Polsce (liczebność, historia, kultura, religia itp.) - prawa, które im przysługują. Przejawy ksenofobii, antysemityzmu, rasizmu i szowinizmu i uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się tym zjawiskom.
          10. Procesy narodowościowe i społeczne we współczesnym świecie. Integracja narodów w świecie zachodnim. Modele polityki wybranych państw wobec mniejszości narodowych i imigrantów.
          11. Przyczyny i sposoby rozwiązywania długotrwałych konfliktów między narodami. Przyczyny i skutki konfliktów społecznych w państwach Afryki, Azji, Ameryki Południowej i Środkowej.
          12. Światowy i europejski system ochrony praw człowieka. System ochrony praw człowieka funkcjonujący na mocy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych. Znaczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze dla systemu ochrony praw człowieka na świecie. Systemy ochrony praw człowieka w ramach Rady Europy  oraz Unii Europejskiej. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu. Międzynarodowe standardy praw człowieka, przypadki naruszania praw i wolności w różnych państwach.
          13. Polska polityka zagraniczna. Racja stanu - znaczenie w polityce zagranicznej państwa. Główne kierunki polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. i sposoby jej prowadzenia.  Wpływ na polską politykę zagraniczną członkostwa w Unii Europejskiej. Działania Polski w dziedzinie pomocy rozwojowej. Relacje Polski z wybranymi państwami
          14. Stosunki międzynarodowe w wymiarze globalnym. Podmioty oraz zasady prawa międzynarodowego (zasada suwerenności, wzajemności, pacta suntservanda). Metody rozwiązywania sporów między państwami. Przyczyny dysproporcji między globalną Północą i globalnym Południem oraz mechanizmy i działania, które ją zmniejszają lub powiększają. Wzajemne zależności pomiędzy państwami biednymi i bogatymi w polityce, ekonomii, kulturze i ekologii. Przyczyny konfliktów zbrojnych we współczesnym świecie. Konflikty, którym towarzyszy terroryzm - ich przyczyny oraz motywy i sposoby działania terrorystów. Strategie zwalczania terroryzmu. Inicjatywy na rzecz pokoju, demokracji i praw człowieka (w tym działania laureatów Pokojowej Nagrody Nobla).
          15. Globalizacja współczesnego świata. Wieloaspektowy charakter procesów globalizacji (polityka, gospodarka, kultura, komunikacja, ekologia). Rola wybranych państw oraz instytucji o zasięgu globalnym (organizacji, korporacji, mediów) w procesach globalizacyjnych. Racje ruchów ekologicznych i alterglobalistycznych oraz racje ich przeciwników.
          16. Systemy bezpieczeństwa i współpracy. Przemiany następujące w Europie i na świecie po upadku komunizmu. Cele i metody działania ONZ oraz kompetencje jej organów (Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Sekretarz Generalny, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Rada Gospodarcza i Społeczna). Charakterystyka działania następujących organizacji: WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy), FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa), IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), IBRD (Międzynarodowy Bank Odbudowy i Roz woju), WTO (Światowa Organizacja Handlu), OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury), UNIDO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju Przemysłowego), IAEA (Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej), UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci), UNHCR (Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców). NATO -  jego cele i organy, najważniejsze operacje wojskowe Sojuszu. Regionalne systemy bezpieczeństwa i współpracy i ich znaczenie dla danego regionu i świata. Wpływ członkostwa w NATO na pozycję międzynarodową i poziom bezpieczeństwa Polski.
          17. Integracja europejska. Geneza i przebieg integracji europejskiej (cele, główne dokumenty i instytucje, politycy, fazy integracji). Sposoby podejmowania decyzji politycznych i gospodarczych w Unii Europejskiej w odniesieniu do zasad pomocniczości i solidarności. Kompetencje instytucji Unii Europejskiej (Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny). Prawo unijne. Najważniejsze postanowienia traktatów obowiązujących w Unii Europejskiej. Procedura uchwalania budżetu unijnego oraz główne dochody i wydatki budżetowe. Dylematy związane z dalszym rozszerzaniem i reformą Unii Europejskiej. Cele, geneza i zasady działania Rady Europy.Geneza, cele i sposób działania Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
          18. Europa wśród światowych mocarstw. Możliwości odgrywania przez Unię Europejską roli światowego mocarstwa. Typy ładów światowych (jedno-, dwu- i wielobiegunowy) w odniesieniu do historii XX i XXI w. Znaczenie strategicznych zasobów naturalnych w polityce międzynarodowej. Znaczenie supermocarstw i mocarstw regionalnych dla ładu światowego.
          19. Polska w Unii Europejskiej. Swobodny przepływ osób, kapitału, towarów i usług w Unii Europejskiej oraz jakie są zasady przekraczania granic przez polskich obywateli (w strefie Schengen i poza nią). Prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej, w tym możliwość skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii Europejskiej. Skutki członkostwa Polski w Unii Europejskiej i perspektywy jej rozwoju w Unii Europejskiej, w odniesieniu do danych statystycznych, badań opinii publicznej oraz informacji o wykorzystaniu środków unijnych w Polsce, regionie i gminie. Zasady korzystania z funduszy unijnych przez obywateli, przedsiębiorstwa i inne organizacje w Polsce.
          20. Wybrana publikacja Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.
          21. Wybrana publikacja Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
          22. Medialne przekazy informacyjne z kraju i ze świata od 1 stycznia 2015.
          23. Wykłady Protokół dyplomatyczny – Jan Wojciech Piekarski
          24. Savoir-vivre (wykład praktyczny) – Adam Jarczyński
          25. Warsztaty edukacyjne Instytutu Europeistyki UW