Broń używaną w 1863 r. oraz elementy ubioru i wyposażenia powstańców styczniowych można było obejrzeć podczas sesji popularnonaukowej zorganizowanej dzisiaj, 07 lutego 2024 r., dla uczniów klas drugich i trzecich naszej szkoły, okazji 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego i obchodów 70. rocznicy powstania naszej szkoły. W tę niesamowitą podróż do przeszłości zaprosił nas Pan Adrian Pogorzelski – przewodnik i pilot wycieczek, właściciel biura turystycznego Południk 21.
Pan Adrian Pogorzelski, w wykładzie pt. „Kosa, karabin, mróz, kurz i bohaterowie – o powstaniu roku 1863” nakreślił tło historyczne, opowiedział o bitwach i potyczkach w okolicy oraz przybliżył powstańczą codzienność. Do udziału w lekcji historii zaprosił uczniów, którzy mogli przebrać się w stroje z epoki oraz obejrzeć broń używaną przez powstańców.
W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. wybuchło polskie powstanie narodowe przeciwko Rosji.
Głównym inicjatorem przygotowań do powstania na ziemi żelechowskiej był Gustaw Wyssogota Zakrzewski, który dowodził największym 400-osobowym oddziałem z Żelechowa. Drugi oddział powstał w Maciejowicach – dowódcą był płk Walenty Lewandowski, a trzecim była żandarmeria powstańcza dowodzona przez kpt. Zdzisława Łaskiego z Woli Zadybskiej. W Żelechowie zlokalizowane było zaopatrzenie oddziałów polskich, tu również działał szpital powstańczy. W powstaniu udział wzięło wielu mieszkańców miasta i okolicy. Bohaterem powstania związanym z Żelechowem był gen. Romuald Traugutt – ostatni dyktator powstania. Traugutt mieszkał w Żelechowie w latach 1845-1853, pełniąc służbę w miejscowym 3 Batalionie Saperów.