„Biblioteka jest instytucją, która samym swoim istnieniem
świadczy o rozwoju kultury. Jest ona bowiem skarbnicą piśmiennictwa,
przez które człowiek wyraża swój zamysł twórczy, inteligencję,
znajomość świata i ludzi, a także umiejętność panowania nad sobą, osobistego poświęcenia, solidarności i pracy dla rozwoju dobra wspólnego”.
Jan Paweł IIHistoria Biblioteki XLV Liceum Ogólnokształcącego im. R. Traugutta sięga początków naszej szkoły. XVIII Szkoła Towarzystwa Przyjaciół Dzieci przy ulicy Smoczej 6 zainaugurowała pierwszy rok szkolny 1 września 1954 roku. Kronice szkolnej możemy przeczytać jak trudny był to początek. W latach 1954-1955 brakowało sprzętu, wyposażenia, a także książek w bibliotece. W bibliotece pracowały wówczas Franciszka Zawadzka, później Janina Piechocka i Weronika Skrzypczyk.
W roku szkolnym 1956/57 powitała młodzież nowa Pani Dyrektor – Janina Starzycka-Głowacka, dzięki, której biblioteka została zaopatrzona w nowe książki. Dyrektor Janina Starzycka-Głowacka dbała, aby szkoła stale się rozwijała i wzbogacała o nowe pracownie. W tym czasie wzrósł także stan posiadania biblioteki z 800 tomów do 11 tysięcy, gdyż „Pani Dyrektor nie szczędziła na ten cel pieniędzy, a Wanda Koszutska staranności i pracowitości w jej urządzaniu”.
W czerwcu 1977 szkołę przeniesiono do innego budynku ze Smoczej na Miłą, co nie zostało przyjęte z entuzjazmem. Wanda Koszutska w wywiadzie z uczniami wspominała katastrofalny dla biblioteki remont, kiedy to podczas jej nieobecności cały księgozbiór przewożono na taczkach i rzucono na brudną podłogę wyremontowanej sali. Bardzo dużo książek zostało wtedy zniszczonych lub zaginęło.
Od 1954 r. tj. od powstania biblioteki była ona i jest do dziś główną pracownią szkolną stanowiącą wartość codziennej pracy przy zdobywaniu wiedzy i umiejętności samokształceniowych młodzieży. Coroczne plany prac biblioteki szkolnej i ich realizacja świadczą o dążeniu uczynienia z tej biblioteki ośrodka dydaktycznego przez odpowiednio do potrzeb szkoły gromadzony i szeroko udostępniany uczniom i nauczycielom księgozbiór oraz prowadzoną służbę informacyjno-bibliograficzną dla użytkowników biblioteki.
Pomimo, że pomieszczenia biblioteki zawsze były skromne; składało się ono z osobnej czytelni z miejscami siedzącymi dla 16 osób oraz wypożyczalni stanowiącej również magazyn książek.
W roku 1994 roku, a więc po 40 latach funkcjonowania, księgozbiór biblioteki wynosił 28644 vol. książek; prenumerowanych, fachowych i innych tytułów czasopism w ilości 24, natomiast materiałów audiowizualnych, taśm i kaset magnetofonowych w ilości 28 jednostek bibliotecznych.
Udostępnianie zbiorów odbywało się i odbywa w trybie ogólnie przyjętym tzn. na miejscu w bibliotece i przez wypożyczanie na zewnątrz poprzedzone prowadzeniem dla uczniów każdego roku informacji biblioteczno-bibliograficznej w formie lekcji bibliotecznych, jako przysposobienie czytelnicze i informacyjne.
Ze strony biblioteki zawsze istniała ścisła współpraca z dyrekcją szkoły i gronem pedagogicznym przyczyniająca się do realizacji dydaktyczno-wychowawczego programu szkoły.
Użytkownikami biblioteki są głównie uczniowie, ale nie tylko, także nauczyciele i pracownicy administracyjni szkoły. Każdy uczeń w momencie przyjęcia do szkoły i uzyskaniu statusu ucznia staje się automatycznie czytelnikiem biblioteki szkolnej. W okresie od 1954 – 1994 czynnych czytelników odnotowano w wysokości 90% z ogólnej liczby uczniów w szkole.
W latach 1988-1992 Biblioteka XLV Liceum była jedną z nielicznych w kraju, która podjęła się eksperymentalnego prowadzenia lekcji rozszerzających wiedze ucznia, a mianowicie prowadziła zajęcia z dodatkowego szkolnego przedmiotu pt. " Informacja naukowa z elementami naukoznawstwa " dla klas II i III liceum.
Przez cały okres swojej działalności biblioteka dąży do stania się ośrodkiem dydaktycznym, poprzez gromadzony i udostępniony, dostosowany do potrzeb uczniów i nauczycieli księgozbiór. Prowadzi w miarę swoich możliwości służbę informacyjno-bibliograficzną dla użytkowników biblioteki.
Pod koniec lat 80-tych podjęte zostały pierwsze próby zautomatyzowania biblioteki, niestety nieudane i na około 10 lat zaniechane. Ostatecznie w 2004 roku udało się wpisać do programu bibliotecznego MOL wszystkie pozycje z Inwentarza Głównego i od września otwarto udostępnianie księgozbioru za pomocą komputerowej bazy danych. W tym czasie biblioteka szkolna wyposażona została w Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej (ICIM). Inwestycja ta była możliwa dzięki projektowi Ministerstwa Edukacji Narodowej współfinansowanemu przez Europejski Fundusz Społeczny pod nazwą Internetowe Centra Informacji Multimedialnej w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych. ICIM zostało wyposażone w 4 stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu oraz urządzenie wielofunkcyjne.
W roku 2011 księgozbiór obejmuje ponad 31 tysięcy vol. książek, włączając ubytki, oraz kilkaset materiałów audiowizualnych i blisko półtora tysiąca broszur. Prenumeruje się kilka tytułów czasopism bieżących. Niestety nowości kupuje się coraz mniej, niektóre pozyskiwane są z darów lub nabywane za pieniądze ze zbiórki makulatury. Dalszy rozwój biblioteki zależy w dużej mierze od środków finansowych. Mimo starań dyrektora szkoły brakuje funduszy na wszystko, nie tylko na zakup książek, ale na modernizację sprzętu i jego konserwację, na unowocześnienie lokalu, wystrój i wiele bieżących spraw.
Zmieniająca się rzeczywistość wymaga od bibliotekarza ciągłego kształcenia, a w celu promocji biblioteki i czytania, podejmowania wielu akcji. W tej chwili bardzo istotna wydaje się umiejętność współpracy z innymi pracownikami szkoły i ciągłe pozyskiwanie nowych użytkowników biblioteki. Dzięki współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką organizowane są między innymi spotkania z autorami. W głównej siedzibie PBW na ul. Gocławskiej uczniowie spotkali się ze znakomitym autorem książek Marcinem Szczygielskim. Natomiast w naszej bibliotece gościła pisarka Mariola Pryzwan, która w czarujący sposób przenosiła uczniów w świat pełen anegdot i szczegółów z życia poetki Marii Jasnorzewskiej-Pawlikowskiej. Nowa matura z języka polskiego wymagała, aby uczeń potrafił napisać fachową bibliografię do swojej prezentacji. Przez kilka lat odpowiedzialnym w szkole za przygotowanie maturzystów do sporządzania opisu bibliograficznego był bibliotekarz. Wszystkie trzecie klasy co roku miały lekcje biblioteczne, na których uczyli się wykonywać bibliografię załącznikową. Z okazji Międzynarodowego Tygodnia Bibliotek Szkolnych, udało się kilka razy zorganizować wystawę białych kruków. Na niej wyeksponowano najstarsze książki, jakie posiada biblioteka, zaangażowano uczniów, zaproszono społeczność szkolną, a ekspozycję połączono z krótkim wykładem na temat historii piśmiennictwa i starej książki. W związku ze zmianą podstawy programowej, do edukacji szkolnej włącza się w większym zakresie niż wcześniej, wiedzę o filmie. Wychodząc w stronę potrzeb, w ramach projektu Filmoteka Szkolna, bibliotekarz, współpracując z innymi nauczycielami, prowadzi lekcje filmowe, warsztaty w szkole, organizuje imprezy filmowe. Uczniowie, jeśli tylko chcą, mogą brać udział w kursach, zajęciach poza szkołą, chodzić do kina na niekomercyjne filmy w ramach projektu Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej i kręcić własne filmy. Zmienia się świat, zmienia się wraz z nim biblioteka.
W roku szkolnym 2016/2017 biblioteka przeszła gruntowny remont. Oto zdjęcia nowoczesnej biblioteki
W tym samym roku szkolnym w bibliotece pojawiły się nowe podręczniki, lektury.
W roku 2018 szkoła przystąpiła do rządowego programu "Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa" na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 października 2015 w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Priorytetu 3 „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa”, dotyczącego wspierania w latach 2016-2020 organów prowadzących szkoły oraz biblioteki pedagogiczne w zakresie rozwijania zainteresowań uczniów przez promocję i wspieranie czytelnictwa dzieci i młodzieży, w tym zakup nowości wydawniczych. W ramach otrzymanych funduszy zakupiono 580 ksiażek, w tym 260 lektur.
Od tego czasu, biblioteka jest regularnie wyposażana w nowe egzemplarze literaturowe i podręcznikowe.
Aktualnie (2021 rok) w bibliotece znajduje się 13 223 woluminów.
Można powiedzieć, że mottem naszej biblioteki są słowa Joachima Lelewela:
„Biblioteka nie jest po to,
by była w paki pozamykana albo do ozdoby służąca,
jest po to, by była powszechnie użytkowana”